Haagse Klankbrengers laten ouderen ontspannen

Er klinkt een soort rateltje in het Atrium van het stadhuis. Wanneer Ellis Mensinga het instrumentje - een springende kat die omgeven wordt door stukjes hout- op een andere wijze beweegt, heeft het geluid meer weg van een krekel. "Daarom noem ik het ook de krekelpoes," zegt ze lachend. "Het instrumentje komt uit Indonesië. Ik heb het gekocht op de antiekmarkt op het Voorhout. Je kunt het op heel veel manieren gebruiken."

De krekelpoes is onderdeel van een heel scala aan instrumenten dat de Haagse Klankbrengers wekelijks meebrengen naar de dagbehandeling van het verzorgingshuis Mariahoeve van Florence. De groep die uit elf vrouwen bestaat, zorgt dan met klank en muziek voor ontspanning. De Klankbrengers komen voort uit het vrijwilligersproject Dichtbij dat inmiddels is afgerond. In 2018 namen Joyce Weber en Conny van Leeuwen, oprichters van de stichting Haagse Stembevrijders, hiertoe het initiatief. De opzet van het project was dat vrijwilligsters in groepjes van twee het leven van eenzame en/of dementerende ouderen aangenamer zouden maken: De ene vrijwilligster raakt de cliënt aan, de andere zorgt voor muziek.

Haagse klankbrengers
Aan het eind van de gratis opleiding, gesteund met subsidies van de gemeente Den Haag, het Fonds 1818 en het Oranje Fonds, hebben de vrijwilligsters een certificaat ontvangen en zij tekenden een contract. Daarin verplichtten zij zich een jaar lang naar ouderen in verzorgingshuizen te gaan of bij iemand thuis. Hoe de Haagse Klankbrengers dit invullen? "We bezoeken als vrijwilligsters één keer in de week een zorgcentrum, zoals Mariahoeve of particulieren thuis. We hebben ook voorlichting en demonstraties gegeven. Sommigen van ons hebben een praktijk. Zij betrekken het klank brengen bij hun beroep," zegt Mensinga.

Klankbaden
De groep biedt cliënten drie soorten klankbaden. "Bij de eerste gaat het om sfeer; alles is rustig en ontspannen. Bij de tweede is het meer een verhaal. Dan brengen we met al die instrumenten alleen maar klanken. Soms gebruiken we de stem als achtergrond; we neuriën dan of het is een mantra. Het derde klankbad heeft wél woorden in de vorm van een liedje, zoals 'Laatst was daar een meisje loos'. We gebruiken dan de Oceandrum, een instrument dat het geluid van de zee nabootst. Vaak is het ook een mix van deze drie."

Hundertwasser
Ellis Mensinga gaat geregeld met haar klankmaatje Marja Gobert naar Mariahoeve en doet dit naast al haar andere bezigheden. Over de oud-conservator Volkenkunde van het Museon zijn veel verhalen te vertellen. Zo is zij trouwambtenaar bij de gemeente Den Haag, ze schrijft boeken, fotografeert en ze is actief in een stichting die zich inzet voor gehandicapte kinderen die in het kindertehuis Bal Amand in Mumbai wonen. Ze geeft ook lezingen. Eén van haar favoriete onderwerpen is de Oostenrijkse architect en kunstenaar Hundertwasser (1928-2000). Met haar echtgenoot reisde ze langs de kleurrijke gebouwen die hij in Duitsland en Oostenrijk heeft ontworpen. Met anderen maakt zij zich nu sterk voor een dergelijk gebouw in Zoeterwoude. Daar is Swettenhage gevestigd, waar mensen met een verstandelijke beperking werken en wonen. Het pand van de dagbesteding is aan vervanging toe en men 'droomt' van een gebouw van Hundertwasser. Er wordt nu geld ingezameld om de meerkosten te betalen.

Maar terug naar de Haagse Klankbrengers. De groep, die elkaar geregeld ontmoet, heeft inmiddels voorlichting en demonstraties gegeven in onder meer de Heldenhoek in de Elandstraat. Het werd daar enthousiast ontvangen. "Ons idee is om naar meer wijken en buurten uit te breiden om zo een punt te creëren waar mensen naartoe kunnen komen."

Heilzame werking
De klanken en aanrakingen hebben hun heilzame werking intussen bewezen. Want: "Je ziet dat mensen er harmonischer en evenwichtiger van worden", zegt Ellis Mensinga. "Er was laatst een mevrouw in Mariahoeve die over zichzelf zei dat niemand haar rustig kan krijgen omdat zij hyper is. We zijn toch begonnen en hebben met een trom een ritme in een steeds terugkerende maat geslagen, als een soort mantra. Na tien minuten waren haar ogen dicht en was ze in diepe rust."

Informatie: www.dehaagseklankbrengers.nl

Het project Dichtbij gaat in februari volgend jaar voor de vierde keer van start. De Haagse Stembevrijders leiden dan in een traject van zeven bijeenkomsten opnieuw mensen op tot klankbrengers. De klankbrengers geven, steeds twee aan twee, kwetsbare ouderen aandacht door ze vast te houden en door klank voor ze te maken. Hierdoor verbetert hun welbevinden en ontspannen ze. De opleiding is verspreid over drie maanden.
Informatie: www.dehaagsestembevrijders.nl/ouderen  Een mail sturen kan ook: info@dehaagsestembevrijders.nl